|
DE VIKINGEN IN DE ‘NEDERLANDSE’
GESCHIEDENISBOEKEN
De totstandkoming van dit artikel heeft twee oorzaken:
1.
mijn bezoek in 2009 aan Noorwegen en Zweden
(Stockholm) en mijn eigen Zweedse afkomst die steeds meer een onderwerp van
studie wordt, maar vooral
2. de
opmerkingen in klas havo 4 bij de behandeling van het Karolingische Rijk.
Daar komt heel terloops (Feniks Historisch Overzicht H. 3.2*) een Viking
‘langs rennen’: Rollo de Noorman.
Natuurlijk, er moeten keuzes
gemaakt worden bij het maken van een boek, maar zo`n kort fragment zonder
verdere context is zinloos.
Mijn poging in de klas iets meer te vertellen over de betekenis van de
Vikingen ‘Europa wijd’ werd in de kiem gesmoord met de opmerking :
“We willen alleen maar leren
wat in het boek staat en voor de toets nodig is”.
Dit artikel is bedoeld voor
diegenen die stiekem toch iets meer willen weten!
We zullen er achter komen dat één van de belangrijkste
redenen dat de Vikingen er in de Nederlandse
geschiedenisboeken zo bekaaid afkomen, is, dat zij in
ons land hoogstens een rol van ‘voorbijgaande aard’ hebben gespeeld**,
terwijl zij in andere landen steden hebben gesticht of hele landstreken
hebben veroverd en bestuurd en aldus de geschiedenis aldaar blijvend hebben
beïnvloed.
Het hoofdstuk over de Vikingen in Nederland is ingebed
in hoofdstukken over naamgeving, expansie naar Oost en West en gegevens
over hun dagelijks leven. Het artikel pretendeert zeker geen volledigheid
na te streven maar kan –voor anderen- een uitgangspunt zijn voor verder
onderzoek.
Er zijn diverse bronnen geraadpleegd (zie ook hoofdstuk
10). Iedere bron die is gebruikt, is opgenomen in de tekst zodat duidelijk
is wat ieders ‘bijdrage’ is geweest. Bij een onderwerp als ‘Vikingen’, dat
al zo lang door zoveel mensen is belicht, moet men niet de illusie hebben
compleet nieuwe ideeën, vondsten of wat dan ook te kunnen presenteren. Men
kan hoogstens de gegevens op een andere wijze ordenen en de laatste stand
van de kennis erover –inclusief alle discussies- proberen weer te geven.
Ik hoop dat op deze wijze niemand zich ‘tekortgedaan’
voelt.
Personen of instellingen die denken niet goed geciteerd
te zijn gelieve zich met mij in verbinding te stellen.
n.b. In België bestaat een zeer actieve
vereniging die zich diepgaand bezighoudt met ‘Viking- onderzoek in de Lage
Landen’. Degenen die nog meer willen weten, wil ik daar gaarne heen
verwijzen ***.
De belangrijkste gebruikte boeken zijn:
1.
A. Willemsen, Vikingen! Overvallen in het
stroomgebied van Rijn en Maas, 800 - 1000, Bussum/ Utrecht 2004 (een
publicatie bij de Internationale gelijknamige tentoonstelling in Utrecht in
2004/5)
2.
Albert Delahaye
**, De Ware Kijk op .. Deel 1 Land van Bethune en
Frisia (1984)
en deel II (1999)
Hoofdstukken:
1.
De Vikingen: periodisering, naamgeving en de
verschillende soorten ‘Vikingen’
2.
Het ‘waarom’ van hun veroveringstochten
3.
De politieke situatie in West-Europa / het Karolingische rijk
4.
De expansie Oostwaarts
5.
De expansie Westwaarts
6.
De Vikingen en de Nederlanden
7.
Schrift, wetgeving, godsdienst, dagelijks leven
(behuizing, kleding, werktuigen, voedsel), dood, kunst
8.
Het einde van het Vikingtijdperk
9.
Het ‘beeld’ van de Vikingen door de geschiedenis
heen.
10. Bronnenmateriaal- belangrijke
(buitenlandse) musea- links
|