|
RONDREIS- en GESCHIEDENIS ROEMENIE
A.De
geschiedenis van Roemenië is erg ingewikkeld. Daarom worden slechts de
hoofdlijnen weergegeven:
|
|
|
|
|
|
|
Het
Perzische rijk van Darius:
(521-
486 v. Chr. )
|
Het
Romeinse rijk
(753
v. Chr- 476 na Chr.)
|
Romeins
Dacië
|
Koninkrijk
Hongarije (1000- 1526) met Transsylvanië (X)
|
Roemenië
tijdens Michael de Dappere. Walachije en Moldavië onder Osmaanse suzereiniteit
|
1.Perzen
en Romeinen:
In 513
v.Chr. versloeg de Perzische
keizer Darius de Grote ten noorden van de Donau verscheidene
stammen van de Geten tijdens zijn veldtocht tegen
de Scythen (Herodotus IV.93). De Geten waren net als
de Daciërs, die in hetzelfde gebied woonden, een Thracisch volk.
Sommigen zien de Geto-Daciërs als een enkel volk. Na ca. 500 jaar werden de
Geto-Daciërs onder leiding van Decebalus verslagen door het Romeinse Rijk onder leiding van
keizer Trajanus. Het gebied kreeg de status van Romeinse provincie met
de naam Dacië (Dacia
Traiana). De Zuil van Trajanus op
het forum in Rome herinnert aan deze overwinning.
De Gotische en Karpatische invasies
tussen 238-269 dwongen het Romeinse Rijk uiteindelijk om Dacia op te
geven en de inwoners hiervan terug te trekken ten zuiden van de Donau in
het voormalige Moesië. Deze nieuwe, beter te verdedigen Romeinse
provincie kreeg de naam Dacia
Aureliana en maakt tegenwoordig onderdeel uit
van Servië en Bulgarije.
2.Gepiden,
Avaren, Bulgaren, Hongaarse Rijk (Transsylvanië/ later zelfstandig) en
Ottomaanse Rijk (Walachije en Moldavië) :
Tussen 271 en 275 verlieten
het Romeinse bestuur en het Romeinse leger het voormalige Dacië, waar de Goten waren
binnengevallen. Zij leefden daar tot de vierde eeuw samen met de
plaatselijke bevolking tot de Hunnen kwamen. Eerst bestuurden de Gepiden (Oost-Germaans volk, verwant
aan de Goten) het gebied en later de Avaren, een Turks nomadenvolk. Zij vestigden een betrekkelijk
stabiel rijk (het gebied van Pannonië en Transsylvanië), dat tot het einde
van de 8ste eeuw stand hield. Het ging in 796 ten onder door de komst van
de Bulgaren, die zich op hun beurt in 895 terugtrokken voor de komst
van de Hongaren vanuit de zuidelijke Oeral. Daarna behoorde Transsylvanië tot het Hongaarse Rijk, sinds 1001 een
christelijk koninkrijk. Transsylvanië was tot de zestiende eeuw Hongaars en
werd daarna een zelfstandig
vorstendom (tot 1918).
Ondanks
de overwinningen tegen de Turken in de vijftiende eeuw kwamen Walachije en Moldavië eind vijftiende, begin zestiende eeuw onder suzereiniteit van het Ottomaanse Rijk. Als vazalstaten
hadden ze complete interne autonomie en een zekere externe
onafhankelijkheid (tot eind achttiende eeuw). Michaël de Dappere (Mihai Viteazul) (1558 - 1601) was heerser van Walachije (1593-1601),
van Transsylvanië (1599-1600) en van Moldavië (1600). Tijdens zijn
bewind werden zijn drie vorstendommen - grotendeels bewoond door Roemenen-
voor het eerst verenigd en bestuurd door één vorst.
3.
Transsylvanië bij Oostenrijk- Hongarije; Walachije en Moldavië zelfstandig
(samen: kkr. ‘Klein Roemenië’); na WO I Groot- R.:
Eind
achttiende eeuw veroverde Oostenrijk-
Hongarije Transsylvanië. Tijdens de dubbelmonarchie (1867-1918) werden
de Roemenen er onderdrukt door de ‘magyarisatie’.
Na
eeuwen van Ottomaanse overheersing in Moldavië
en Walachije begonnen ook de
Roemenen daar zich steeds meer onderdrukt te voelen: in 1848 begon in
Walachije een nationalistische revolutie onder leiding van Tudor
Vladimirescu, die hardhandig werd neergeslagen. Walachije en Moldavië
verklaarden zich onafhankelijk van de Turken in 1859 en kozen
dezelfde vorst (Domnitor) Alexander Johan Cuza (Alexandru Ioan Cuza), maar
ze werden niet erkend door Frans Jozef I van Oostenrijk.
Sultan Abdülaziz erkende deze staat uiteindelijk op 23
december 1861, waarna Moldavië en Walachije op 24
januari 1862 formeel één werden als Verenigde Prinsdommen van Roemenië, ook wel genoemd Klein Roemenië, met als hoofdstad
Boekarest.
Op
26 maart 1866 werd Karel van Hohenzollern-Sigmaringen door de
regering tot nieuwe vorst van Klein Roemenië verkozen. Door de
vertegenwoordiger van een erkende dynastie (Hohenzollern-Sigmaringen) aan
de macht te brengen, hoopte men net als de Grieken tegenwicht te bieden
tegen de omringende staten die tot dan toe gewoon waren geweest het
Roemeense grondgebied te overheersen. Op 10 mei 1881 werd Karel als
Carol I tot de eerste koning ('rege') van Roemenië gekroond.
Na twee jaar neutraliteit in de Eerste Wereldoorlog verklaarde
Roemenië de oorlog aan de Centralen. De Roemeense campagne eindigde in
een ramp voor Roemenië; de Centralen bezetten een groot deel van het land
en vernietigden een groot deel van het Roemeense leger in vier maanden
tijd. Na de oorlog vielen onder andere het Russische Rijk en Oostenrijk-
Hongarije uit elkaar, waarna Bessarabië, Boekovina en Transsylvanië
toegevoegd werden aan het Roemeense
koninkrijk. Het verdrag van Trianon in 1920 zorgde
ervoor dat ook de regio's Banaat, Crișana en Maramureș aan
Roemenië werden toegevoegd. In 1922 werd koning Ferdinand (neef van
Carol I en koning van Roemenië sinds 1914) tot koning van het Complete
(Groot)- Roemenië gekroond (1).
|
|
|
|
|
|
|
Ottomaanse
rijk met Moldavië en Walachije; deze worden in 1862 ‘Klein Roemenie‘
|
De
Dubbelmonarchie Oostenrijk –
Hongarije
met Transsylvanië (X), rechts ernaast: ‘Klein Roemenië’
|
Het
Koninkrijk Roemenië in 1920 (Verdrag van Trianon):
‘Groot-
Roemenië’
|
Roemenië
na het tweede Weense scheidsgericht (1940)
|
Roemenië
na WO II
|
4.
In en na WO II: van Volksrepubliek tot Socialistische Republiek:
Vlak
voor de Tweede Wereldoorlog, in 1939, werd Roemenië de grootste
olieleverancier van Duitsland. In 1940 greep generaal Ion
Antonescu de macht. Antonescu gedroeg zich als een dictator en werkte samen
met de IJzeren Garde, een fascistische groep. Het noorden van Transsylvanië was door het tweede Weense
scheidsgericht (30 aug. 1940) bij verdrag aan Hongarije toebedeeld. In 1940 werden het noorden van
Boekovina, Bessarabië en het zuiden van de Dobroedzja bezet door Russische
en Bulgaarse troepen. Carol II trad datzelfde jaar in paniek af
en werd opgevolgd door de jonge Michael. De regering zocht hulp en
sloot uiteindelijk aan bij nazi-Duitsland, Italië, Hongarije en Bulgarije, en
dus verklaarde Roemenië de oorlog aan de Russen en de geallieerden. In de
voetsporen van de Duitsers heroverde Roemenië na Operatie
Barbarossa Bessarabië en het noorden van Boekovina op de Sovjet-Unie.
Roemenië ontving van nazi-Duitsland het gebied Transnistrië, een deel van
het huidige Moldavië.
Tijdens
de Tweede Wereldoorlog speelde Antonescu`s regime, dat
met nazi-Duitsland samenwerkte, een rol in de Holocaust: het
onderdrukte en vermoordde vele Joden en ook Roma (zigeuners). Aan het eind
van de oorlog drongen Sovjetlegers Roemenië binnen. Het lukte
koning Michael en enkele loyale generaals en partijleiders op 23
augustus 1944 een staatsgreep te plegen, Antonescu te arresteren
en de capitulatie van Roemenië uit te roepen. Michael verklaarde Duitsland
de oorlog en Transnistrië werd teruggegeven aan de Sovjet-Unie.
De Duitsers namen echter wraak en bombardeerden Boekarest (waar een deel
van hun leger was ingesloten door de Roemeense capitulatie) .
De
conferentie van Parijs in 1947 erkende geen rol van Roemenië in de nederlaag
van nazi-Duitsland en Roemenië moest
Hongarije de helft van Transsylvanië weer teruggeven en
Noord-Boekovina, Bessarabië en Zuid- Dobroedzja aan de Sovjet-Unie afstaan.
Ion Antonescu werd op 1 juni 1946 geëxecuteerd.
Terwijl
troepen van het Rode leger in het land gestationeerd waren,
werden er in 1946 (gemanipuleerde) verkiezingen gehouden, waarbij de
communisten 80% van de stemmen kregen. Koning Michaël werd door de
communisten gedwongen afstand te doen van zijn troon. Hij verliet het land
en vertrok naar Zwitserland. Roemenië werd hierna uitgeroepen tot volksrepubliek en de
communist Gheorghe Gheorghiu-Dej kwam aan de macht.
5.Roemenië
en het communisme; zelfstandige koers onder Ceaușescu:
Het
land stond tot 1958 onder direct militair en economisch bestuur
van de USSR en moest grote herstelbetalingen doen. Meer dan twee miljoen
mensen werden gevangengenomen en minstens 200.000 verloren
tussen 1948 en 1964 hun leven. Gheorghiu-Dej rekende in 1952 als
nationaal- communist in een showproces af met de rivaliserende Moskou-
gezinde communisten rond Ana Pauker. In 1965 overleed
Gheorghiu-Dej en Nicolae Ceaușescu werd
eerste secretaris van de partij. Er werd een nieuwe grondwet aangenomen en
de naam van het land werd veranderd van Volksrepubliek
Roemenië tot Socialistische
Republiek Roemenië. Twee jaar later, in 1967, werd Ceaușescu
benoemd tot staatshoofd. Hij vaardigde het Decreet 770 uit dat
richtte zich tegen algehele anticonceptie, met als doel het creëren van een
nieuw en groot Roemeens volk. Onder zijn dictatuur streefde Roemenië naar
een onafhankelijker koers binnen het Sovjetblok.
Het
binnenlands bestuur van Ceaușescu kenmerkte zich intussen door een
toenemende hardheid ten aanzien van alles wat als dissident gedrag werd
aangemerkt. Gaandeweg verspeelde de dictator zijn aanvankelijke goodwill in
binnen- en buitenland, onder meer door het machtsstreven van zijn
echtgenote Elena, en door de bouw van een gigantisch paleis in de
hoofdstad Boekarest, waarvoor hele woonwijken moesten verdwijnen.
Eind
jaren zestig, begin jaren zeventig was er een –kortstondige- economische
bloei, het ‘gouden tijdperk’. Sommige partijleiders stelden daarna
veranderingen voor, waarop zij gedegradeerd werden. De
Roemeense staatsschuld nam enorm toe tussen 1977 en 1981: van 3
tot 10 miljard dollar. De invloed van het IMF en
de Wereldbank groeide en kwam in conflict met Ceaușescu's
autarkische politiek. Ceaușescu stelde uiteindelijk een project
van totale terugbetaling van de buitenlandse schuld in werking (voltooid in
1989, kort voor zijn afzetting). Om dit doel te bereiken, legde hij een
beleid op dat Roemenen verarmde en de Roemeense economie uitputte. Hij
breidde de politie uit en voerde via
de massamedia een persoonsverheerlijking naar Noord-Koreaans voorbeeld
op.
Positief
was een vrijwel complete alfabetisering en de ontwikkeling van
een efficiënt onderwijssysteem, maar deze was niet gekoppeld aan
industriële ontwikkeling en urbanisatie beleid, zodat bijna de helft van de
bevolking van Roemenië nog op het platteland woont. De terugtrekking van de
Sovjettroepen in 1958 maakte het mogelijk om een onafhankelijker
buitenlandse koers te varen, zoals bleek uit de veroordeling van de door
Sovjet-Unie geleide invasie van Tsjecho-Slowakije (1968), de voortzetting
van Roemeens- Israëlische diplomatieke relaties na de Zesdaagse
Oorlog van 1967 en het tot stand komen van economische en diplomatieke
relaties met de Bondsrepubliek Duitsland. Door de nauwe banden tussen
Roemenië met zowel Israël als de Arabische landen kon Roemenië een
essentiële rol in de processen van Israël- Egypte en van de vrede tussen
Israël- PLO spelen.
Door
de onderdrukking van Ceaușescu volgde er een volksopstand in
december 1989, begonnen in Timișoara. Ceaușescu werd
afgezet en samen met zijn vrouw Elena na een kort schijnproces op een
binnenplaats in Târgoviște geëxecuteerd. Ion
Iliescu werd direct daarna tot "redder van Roemenië" en
later tot president gekozen. Hij was een ex-communist en volgde een
gematigde koers.
6.Roemenië
na 1989:
Na
het eind van de Koude Oorlog in 1989 kreeg Roemenië een betere
relatie met West-Europa. Toch verlieten vele Roemenen na de revolutie het
land wegens ontevredenheid. In mei 1990 werden de eerste vrije verkiezingen
gehouden, waarbij Iliescu tot president gekozen werd. Bij de volgende
verkiezingen, in 1996, versloeg Emil Ion Constantinescu Iliescu, maar
4 jaar later werd Iliescu weer gekozen. Op 12 december 2004 werd Traian
Băsescu gekozen tot president. Zijn belofte was om corruptie te bestrijden
door bijvoorbeeld alle vroegere leden van de Securitate te
ontmaskeren. In februari 2017 vonden in het land de
grootste protesten plaats sinds 1989. Die richtten zich tegen
de sociaaldemocratische regering van Sorin Grindeanu die een
noodverordening uitvaardigde waardoor honderden politici en andere
hooggeplaatsten beschermd dreigden te worden tegen vervolging voor
corruptie.
|
|
|
|
|
|
|
|
Ceaușescu
en Elena
|
Gevangen-neming
|
Neacșu`s
brief
|
Het
wapen
|
1=Transsylvanië.
2=Moldavië,
3+
4=Muntenië + Oltenië = Walachije
5=Banaat.
6=Dobrogea
|
1=
Transsylvanië, 2= Moldavië,
3=
Dobrogea.4= Walachije,
5= Banaat
|
B.De
naam Roemenië:
De
naam Roemenië (România) komt van Român, dat weer komt van het Latijnse
Romanus ("Romein"). Het oudste bewaarde document in het Roemeens
geschreven, is afkomstig uit Câmpulung uit 1521. Daarin
waarschuwt de Walachische bojaar Neacșu uit Câmpulung
(Slavisch: Dlăgopole) , de burgemeester van Brasov, Johannes
Benkner, voor een dreigende inval van de Osmaanse troepen
in Transsylvanië.
C.Het
wapen van Roemenië:
Het
wapen is gebaseerd op het wapen dat het Koninkrijk
Roemenië tussen 1922 en 1947 in gebruik had. Het heeft een adelaar met een kruis in zijn bek en
een scepter en zwaard in zijn klauwen. Verder zijn de
drie kleuren van de Roemeense vlag te zien: blauw, geel en rood. Het
schild in het midden is verdeeld in vijf delen. Elk deel staat voor één
historische regio:
1.
gouden adelaar
- Walachije (Valahia of Țara (=terra)
Românească)
2.
oeros - Moldavië (Moldova)
3.
dolfijnen - Dobroedzja (Dobrogea)
4.
een zwarte adelaar, zeven kastelen, een zon en
een maan - Transsylvanië (Transilvania of Ardeal)/
Zevenburgen
5.
een leeuw en een brug
- Oltenië (Oltenia) en Banaat (Banat)
D.De
rondreis:
Een
rondreis maken kost veel tijd omdat de infrastructuur van het land
ontoereikend is: de wegen zijn bijna overal tweebaans
waardoor
de gemiddelde snelheid erg laag is.
Roemenië
is ongeveer half zo groot als Frankrijk en heeft ca. 22 miljoen inwoners.
Grote delen van het land zijn nogal ‘leeg’:
Onder
het communisme verviel het (boeren)land aan de staat en kwamen boeren in
dienst van coöperaties. Na de periode van Ceaușescu kochten
investeringsmaatschappijen de grond op, maar gebruikten deze vaak niet. Nu
bekijkt men via satellieten of het land wel wordt bewerkt, anders volgt een
boete.
De
bouwstijl in Transsylvanië is (logisch gezien) erg Duits. Er wonen nu ook nog
veel Duitsers (=Sachsen/Saksen, maar die naam is inclusief Hollanders en
andere West- Europeanen) in het gebied. In de tijd van Ceaușescu's zijn
er veel vertrokken: Ceaușescu ontving namelijk 5000 dollar per persoon
van de verschillende regeringen als hij (bijv.) Duitsers of Joden liet
vertrekken. Op deze wijze o.a. betaalde hij zijn schuld aan het IMF in 10
jaar af in plaats van in 25 jaar. Veel ‘Sachsen’ zijn na C`s. verdrijving
wel weer teruggekomen omdat hun huizen er nog staan, maar ze willen niet
altijd blijven omdat de lonen zo laag zijn.
Er
zijn nog veel Duitse scholen in het gebied, want elke streek in Roemenië is
wel –minstens- tweetalig: Roemeens- Duits, Roemeens- Hongaars, enz.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Vanuit
Boekarest, via Predeal naar Sibiu,
de rijkste vestiging in Trans-sylvanië
|
De
orthodoxe kerk van Sibiu (=Hermannstadt)
|
van
Sibiu naar Medias met de St.
Margaretha-weerkerk. In de (scheve) toren heeft Vlad Dracula opgesloten
gezeten. Vandaar naar Targu Mures
(=Neumarkt am Mieresch)
|
De
orthodoxe kathedraal
aan
het Rozenplein. Het is niet toegestaan binnen opnames te maken
|
Romulus
en Remus in het parkje voor het oude Stadhuis. Overtuigend bewijs van de
afstamming van de Romeinen!
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Het Cultuurpaleis in
Sezessionstijl. Een enorme verrassing want staat niet beschreven in de
(mij bekende) boeken. In de Spiegelzaal is fotograferen verboden, maar er
zijn door het hele gebouw prachtige glas-in-lood ramen, o.a. bovenstaande
met een afbeelding van de beroemde dichter Sandor Petofi
|
naar
de zoutmijn van Praid, waar nog
wel iets van zout gedolven wordt, maar die vooral een groot ondergronds
speelparadijs is, met tokkelbaan enz.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Er
is ook een ondergrondse kerk. Daarna naar het kuuroord Sovata
|
naar
de oude stad Sighisoara(=Schässburg)
|
met
prachtige huizen
|
een
mooie kerk
|
en
het geboortehuis van Graaf Dracula, de grote bevechter der Ottomanen
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ontmoeting met de fameuze
Dracula!
|
en
lunch met een zingende Bubengroep
|
naar
het Land van de 100 kloosters: als eerste naar Voronet, met het mysterieuze blauw
|
en
naar Humor, met de rode
achtergrond
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
De volgende dag Agapia met het rijke
nonnenklooster (200 à 300 bewoners)
|
door
de Bicaz Kloof, oorspronkelijk
alleen toegankelijk voor het leger; ruim 300 m. hoog
|
naar
het Rode Meer met standbeeld
van Decibal de Dacier. De Hongaren in dit gebied willen dat niet weten
|
dag
7 naar Brasov (Kronstadt) met
de gotische Zwarte Kerk gewijd aan Maria. Het standbeeld van Johannes
Honterus (1498- 1549) -dé grote hervormer van dit gebied- is verscholen achter de bomen
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
en door naar Bran, met het kasteel van Dracula
(zegt men), maar er is meer te vinden van prins Nicolaas en Carol II van
Roemenie. Het is er waanzinnig druk!
Boven rechts: De Romeense
Regalia.
|
via
Predeal naar Boekarest, na
prachtige zonsopkomst
|
De
Triomfboog waarover men jaren steggelde hoe/ naar welke versie die te restaureren
(het werd 1922)
|
Conservatorium
George Enescu
|
Het
balkon van Ceaușescu`s laatste toespraak (dec. 1989). Hierna
vluchtte hij
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Het Koninklijk Paleis dat
slechts 3 jaar als zodanig dienst deed (1937-1940)
|
het
enorme Parlement door C. neergezet, met zeker 8 ondergrondse verdiepingen
|
de
“Champs Elysee’ ertegenover, waarvoor een hele stadswijk moest wijken
|
maar
even verderop nog veel zwaar verwaarloosde flats
|
En
het huis van Ceaușescu (van 1965- 1989); voorheen van een partijbons
(1960-65)
|
|
|
|
|
|
|
|
|
‘Palatul Primaverii’, zoals het
huis wordt genoemd is pas een jaar open voor publiek, met een prima
rondleiding. Helena C. richtte het geheel in naar haar eigen smaak! Ook de
kamers van haar drie kinderen ontkwamen niet aan haar ‘visie’. De kranen
zijn niet
van goud, maa alleen
goudgeschilderd
|
de
officiële eetkamer
|
een
deel van de kledingkasten van Helena
|
overal
lopen, zitten en hangen (behang) pauwen
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|