PROJECT ‘ NIEUWE LAND’ groep...	naam:…………………
2, 5 miljoen jaar geleden Periodes met ijstijden tot 11.000 jaar geleden			4. 000 jaar voor Christus	NU
Pleistoceen			Holoceen

1.Heel lang geleden waren er ijstijden. Soms kwam het ijs heel ver, tot in Noord- Nederland.

De ijsrivieren (=gletsjers) namen ook grote stenen mee uit Zweden(1.) en Noorwegen(2.) en keileem, een hele sterke klei- soort.

Het zeewater zat vastgevroren in de ijskappen. Daardoor was er veel minder water in de oceanen. De zeespiegel was soms wel 100 meter lager. De Noordzee bestond toen niet en je kon zo naar Engeland(3.) lopen. In de periodes met ijstijden leefden er mammoeten en wisenten in Nederland. In de periodes tussen de ijstijden woonden er bos- olifanten, hyena`s, leeuwen en wolven.

Noord – Europa onder het ijs. X = Nederland	Een ijsrivier (gletsjer).	Hunebedden zijn ook van de grote stenen gemaakt.	Jagen op mammoeten.

2. Ongeveer 11.000 jaar voor Christus werd het steeds warmer. De ijskappen smolten . Hierdoor kwam er meer water in de oceanen en zeeën. Omdat Nederland toen nog geen duinen en dijken had, overstroomden grote delen ervan. Er woonden toen wel mensen in het gebied waar wij nu leven . We noemen hen de Swifterbant- cultuur, omdat hun skeletten in de buurt van Swifterbant zijn gevonden, maar de plaats Swifterbant bestond toen nog niet!! Het waren boeren. Ze hielden koeien en verbouwden graan.

4.000 jaar voor Christus werd het hier steeds natter . De Swifterbant- mensen verhuisden toen naar drogere plaatsen.

Je kunt de kiezen, schedels, skeletten en trechterbekers zien in Museum Schokland. De huizen zijn te bekijken in de Prehistorische Nederzetting bij het Natuurpark Lelystad.

Kies van een mammoet

Schedel van een steppen- wisent.

Sommige skeletten hadden een hoofd kettinkje

Zo zagen de mensen er toen uit.

Ze hadden Trechterbe-kers

Ze woonden in huizen van houten palen en riet.

VRAGEN:

1.Waarom stond er heel lang geleden veel minder water in de oceanen?

…………………………………………………………………………………………………

2a.Waarom verdwenen de mammoeten 11.000 jaar voor Christus uit Nederland?

…………………………………………………………………………………………………

2b.Hoe komt het dat een groot deel van Nederland toen overstroomde?

…………………………………………………………………………………………………

2c.Hoe weten we dat er vroeger mensen hebben geleefd in het gebied dat nu Swifterbant heet? ………………………………………………………………………………………

Jaar 0	500 tot 1500 na Christus	1600	1700	1800	1900 - 2000	2014
Romeinen	Middeleeuwen	Nieuwe Tijd			1^ste wereldoorlog: 1914-1918 2^de Wereldoorlog: 1940- 1945	NU

3. De Romeinen die hier woonden rond het jaar 0, noemden het meer ‘Flevo meer’ (=Vlie-meer). Later ging het ‘Almere’ = ‘Alles is een meer’ heten. Nog later heette het ‘de Zuiderzee’. Men dreef veel handel met boten. Deze boten waren plat en niet heel groot, omdat de Zuiderzee niet zo diep was. Door de harde stormen zonken de boten vaak. Ze zijn later in de grond van Flevoland teruggevonden.

4. In de Middeleeuwen (vanaf 800 na Christus) woonden er weer mensen op de twee eilanden in de Zuiderzee: Urk en Schokland. Deze eilanden, met een sterke bodem van keileem, werden wel steeds kleiner. De stormen sloegen er stukken van af. In 1859 moest iedereen weg van Schokland omdat het te gevaarlijk werd. Alleen op Urk woonden toen nog mensen. Zij leefden vooral van de visserij.

Het water heette eerst ‘Flevo-meer’, later ‘Almere’, nog later ‘Zuiderzee’.	Een van de vele gezonken boten. Je kunt ze nu nog in de grond vinden, maar ook in het Nieuwe Land Museum bekijken.		De Zuiderzee 5 rond 1900. 3In 1859 moest iedereen weg uit Schokland	Ingenieur Lely

VRAGEN:

3.Hoe heette de Zuiderzee vroeger?.............................................................................................

4a. (en 5). Wat vinden we naast mammoetkiezen en wisentschedels nog meer in de bodem van Flevoland?………………………………………………………………………………………

4b. Welk eiland is sinds de Middeleeuwen altijd bewoond geweest?.........................................

5. Noord- Holland overstroomde steeds. Het zeewater was zout en daardoor groeide er jarenlang niets meer in de grond. Ook hadden de mensen honger in de Eerste Wereldoorlog (1914- 1918). Daarom mocht ingenieur Lely zijn plan uitvoeren : Hij wilde een Afsluitdijk en polders. Door de Afsluitdijk was er geen eb en vloed meer. Het Ysselmeer was dan veel veiliger. Voor dat Lely`s plan klaar was, brak de Tweede Wereldoorlog uit. De Duitsers schoten veel vliegtuigen uit de lucht en die stortten neer in het Ysselmeer of op het land. In de oorlog verstopten veel mannen zich in het riet van de nog erg natte Noordoostpolder. Zo konden de Duitsers hen niet oppakken.

	Neergestort vliegtuig. Men vindt nog steeds delen van vliegtuigen en lijken van piloten.	Schokland werd deel van de Noordoostpolder.	5 Het gemaal De Blocq van Kuffeler. 6 De Nieuwe Wildernis
Het plan van Lely: 1.= de Afsluitdijk, 2.= Urk, 3.= Schokland,4.=Noordoostpolder, 5. Oostelijk Flevoland, 6. Zuidelijk Flevoland, 7.= Markerwaard (Markermeer)		3Oostelijk Flevoland bleef lang erg nat. Er moest veel riet gezaaid worden. Dat riet zoog het water op.

6. In de Tweede Wereldoorlog was de Noordoostpolder al klaargekomen. Daarna werd Oostelijk Flevoland drooggelegd met gemalen en vervolgens Zuidelijk Flevoland. Het hele gebied werd samen de provincie Flevoland en Lelystad werd de hoofdstad. Ingenieur Lely had ook nog het Markermeer willen inpolderen, maar dat wilde de regering niet meer: Er was nu wel genoeg boerenland. Men wist niet goed wat men moest doen met het gebied Oostvaarders. Daarom werd heel lang gewacht met de aanleg. En toen werd het vanzelf een natuurgebied , net als vroeger: de Nieuwe Wildernis!

VRAGEN:

5a. Waarom mocht ingenieur Lely zijn plan gaan uitvoeren?..................................................................................................................................

………………………………………………………………………………………………..

5b. Welk deel van zijn plan kwam er niet meer?.......................................................................

6. In welke musea in de buurt kun je dingen zien over de geschiedenis van Flevoland?

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

7. Als je klaar bent, kun je (op de volgende bladzijde) de tekeningen afmaken. Je kunt ze ook kleuren .

DE OUDE WILDERNIS (tot 11.000 voor Christus): Mammoeten en wisenten	Na 4000 voor Christus werd het land steeds natter. Boten voeren over de Zuiderzee en zonken vaak.
In de Tweede Wereldoorlog zaten er in het riet van de Noordoostpolder (=NOP) onderduikers (=mensen die zich verstoppen voor de vijand). Het werd ook: Nederlands Onderduik Paradijs (=NOP) genoemd. Veel vliegtuigen werden neergeschoten.	2014: De Oostvaardersplassen: DE NIEUWE WILDERNIS:
Indien men belangstelling voor dit project heeft en het als printbaar Worddocument zou willen hebben, stuur mij dan een e-mail. Ter introductie in de groep is het zeer aan te bevelen eerst enige afbeeldingen te laten zien (via digibord bijv.). Suggesties hiervoor wil ik gaarne geven.

Terug naar de pagina Historie of de Homepage van Charlotte Anna Hansson