Keulen- een korte geschiedenis

Ten tijde van Julius Caesar werd het grondgebied tussen Maas en Rijn bewoond door de Eburonen. Deze zouden van Keltische oorsprong geweest zijn, hoewel Caesar hen Germanen noemde. Zij kwamen in 54 vóór Chr. in opstand onder leiding van Ambiorix, maar werden verslagen, hoewel niet geheel uitgeroeid. Vanaf 38 voor Chr. woonden op de linkeroever van de Rijn de Ubiërs (Ubii). Omdat zij door de Suebi (Sueven), die op de rechter Rijnoever woonden, werden bedreigd, sloten de Ubii zich aan bij de Romeinen. Er ontstond een civitas (gemeenschap met eigen administratie) met als hoofdplaats de ‘oppidum Ubiorum’. Toen de Romeinen de Chatti toestonden zich te vestigen ten oosten van de Rijn, gaven de Ubii dat deel van hun gebied op.

In 50 na Chr. werd de oppidum Ubiorum, omdat het de geboorteplaats van zijn vrouw Agrippina was, door de Romeinse keizer Claudius gepromoveerd tot ‘Colonia Claudia Ara Agrippinensium’ (CCAA).

De stad sloot zich een korte periode aan bij Julius Civilis en de opstandige stammen op de rechter Rijnoever, maar na diens nederlaag bij Augusta Treverorum (=Trier) in 69-70 na Chr. keerden de Ubii weer terug in het Romeinse kamp.

CCAA werd de residentie van de Romeinse stadhouder, kreeg stadsmuren, een tempel en een forum en Veterani vestigden er zich. Het werd de hoofdplaats van de Romeinse provincie Germania Inferior.

In de plattegrond van het centrum is de oude ommuring en het Romeinse stratenplan nog zichtbaar. Er zijn ook nog enige resten van Romeinse torens te vinden.

Opstandige stammen	Het Romeinse Rijk: Germania Inferior	Germania Inferior		CCAA hoofdplaats van Germania Inferior	Het rechthoekige stratenplan		Poblicius.grafmonument (Röm.Ger.Museum)
Plattegrond van CCAA	Swastika motief in een herbergachtige opstelling	Een grafmonument		Het Dionysusmozaiek werd de basis van	het Römisch - Germanisches Museum
Praetorium: paleis van de Romeinse stadhouder	Opgraving van het Praetorium (gevonden bij de bouw van het Spanische Rathaus-17^de eeuw)	Vanaf de 11^de eeuw ontstonden gebedshuizen op plaatsen waar martelaren zouden zijn gestorven. Helena, de moeder van Constantijn de Grote, zou in de 4^de eeuw de eerste Gereonskerk hebben gesticht met ovalen grondplan en acht nissen. In de 11^de en 12^de eeuw werd deze uitgebreid met een apsis in het oosten en voorportaal in het westen			de groei van Keulen door de eeuwen

In de 5^de eeuw werd tijdens de Volksverhuizingen de stad bezet door de Franken. Hoewel het aantal inwoners flink terugliep bleef Keulen nog steeds een van de grootste steden ten noorden van de Alpen en al gauw groeide de stad weer door haar gunstige ligging.

De bisschop van Keulen was politiek gezien erg belangrijk en in 794 riep Karel de Grote Keulen tot aartsbisdom uit. Bruno de Grote, de broer van keizer Otto I, werd in 953 naast aartsbisschop ook hertog van Lotharingen. Hoewel de Keulse bisschop op de duur alleen nog maar wereldlijk heerser was over een strook van 150 km. aan de linkeroever van de Rijn, hoorde hij tot de voornaamsten (keurvorsten) van het Heilige Roomse Rijk (962 - 1806).

Onder het bestuur van de aartsbisschoppen werd Keulen (Santa Colonia) zeer rijk en dat kwam vooral door de relieken. Er werden twaalf romaanse kerken gebouwd na 1247 en in 1248 werd de eerste steen gelegd voor de gotische Dom.

Een van de twaalf romaanse kerken: De Sint Ursula met de Goldene Kammer. In 1106 stuitte men, net als bij de St. Gereonkerk bij de 2^de stadsuitbreiding op een Romeins grafveld en de botten werden nu de overblijfselen van de 11 of 11.000 maagden van Ursula. Ze waren prima handelswaar! Sint Gereon en Ursula zijn de beschermheiligen van Keulen.						De Dom St. Peter und Santa Maria, maar vaker betiteld als de Drie Koningen Kerk: in 1164 had aartsbisschop Reinhold von Dassel namelijk in Milaan de resten van de drie koningen geroofd en meegenomen naar Keulen. De oude Dom werd te klein voor alle pelgrims en men besloot een nieuwe grafkerk te bouwen (1248). Men is met de (weder)opbouw bezig geweest tot 1880.
In rood: het Joodse kwartier tot 1349			Het Joodse rituele bad, de Mikweh- zeer diep want men moest bij ‘levend water’ komen			Opgravingen in het Joodse kwartier		Spanischer (Rathaus)bau

De Keulse burgers streden in de slag bij Woeringen/ Worringen in 1288 aan de kant van de hertog van Brabant tegen de aartsbisschop. Deze verloor en daardoor kon Keulen een onafhankelijke stadsstaat worden, middenin de rest van het keurvorstendom dat onder toezicht van de bisschop bleef. Deze zou voortaan in Bonn zetelen. In 1475 kreeg Keulen van keizer Frederik III de status van vrije rijksstad. Tijdens de reformatie bleven stad en bisdom katholiek en joden en protestanten werden buiten de muren verbannen.

Tijdens de Dertigjarige Oorlog (1618- 1648) heerste de Spaanse Liga - met troepen uit de Spaanse Nederlanden en Beieren- in Keulen. Het nieuwe raadhuis dat in 1608 klaargekomen was, kreeg nu een nieuwe naam: Spanischer Bau, omdat men er de verdragen sloot.

Na de vrede van Westfalen in 1648 nam in Keulen ook de Franse invloed toe. In deze eeuw werd zwaar gevochten in verschillend samengestelde allianties en uiteindelijk bezetten de Fransen in 1794 Keulen, dat inmiddels economisch enorm was verarmd. De Fransen sloten de universiteit en plunderden kerken en kloosters, maar zij brachten ook gelijkberechtiging (o.a.) voor de joden.

In 1815 kwam Keulen bij het congres van Wenen bij Pruisen, maar het Franse recht bleef gelden. Door de industrialisatie en de economische opbloei groeide de stad enorm en barstte uit haar middeleeuwse voegen. Uiteindelijk werd de noordkant van het Ruhrgebied economisch belangrijker door de Industriële Revolutie, maar Keulen bleef een zeer belangrijke cultuur- en universiteitsstad.

De Romeinse stadsmuur werd afgebroken, de Ringboulevard en de Neustadt werden aangelegd en veel uitbreidingen volgden, waardoor Keulen het grootste stadsgebied van het land kreeg.

Nazi optochten in Keulen	Het EL-DE (Leopold Dahmen) haus met de naastgelegen Gestapo gevangenis nu: NS Dokumentationszentrum; rechts in de muur gekraste teksten			Het nieuwe Nazi- ontwerp voor de binnenstad van Keulen
Hoe gevangenen vanuit Keulen het hele ‘Reich’ werden doorgesleept	De verwoestingen aangericht door de 262 bombardementen op Keulen en hoe men er in slaagde om de Dom heen te schieten. Het merendeel van de glas- in- lood ramen van de Dom is nog origineel en dus zullen deze wel bijtijds in veiligheid zijn gebracht.				De Hohenzollernbrücke, de toegangsbrug naar de stad, door de Duitsers vernietigd

Na 1917 heropende burgemeester Konrad Adenauer de universiteit, liet groenzones aanleggen en de Messe bouwen, totdat hij in 1933 door de NSDAP werd ontslagen. In 1938 werden tijdens de Kristallnacht alle synagogen in brand gestoken.

De Gestapo huurde in 1935 het nieuwe gebouw op de Appelhofplatz 23-25, gelegen naast het goud- en klokkenbedrijf op nr. 21 van Leopold Dahmen. Hij was ook eigenaar was van 23-25, vandaar de naam EL-DE haus. De Gestapo liet in de kelder een gevangenis bouwen. Duizenden mensen hebben er gezeten, met name veel mensen die uit het oosten waren gehaald om als dwangarbeider te werken in de Duitse landbouw en industrie. Velen zijn er ook vermoord. In de laatste oorlogsweken zijn de meeste documenten hierover weggehaald en verbrand. Het heeft tot in de jaren `80 geduurd voor men het gebouw opnieuw heeft hersteld en ingericht als NS Dokumentationszentrum. Duidelijk is wel geworden dat de inwoners van Keulen niet hebben kunnen doen alsof ze niets wisten van alles wat er zich daar en verder in Keulen aan vervolgingen afspeelde.

De Nazi`s hebben in de oorlog een nieuw ontwerp voor de binnenstad gemaakt, waarbij men teruggreep op de Romeinse CCAA.

In WO II werd Keulen voor 70 % verwoest en het centrum zelfs voor 90 %. 262 bombardementsvluchten werden uitgevoerd, maar de Dom bleef gespaard. Op de laatste dag van de oorlog hebben de Duitsers zelf de bruggen nog vernietigd om het de geallieerden zo moeilijk mogelijk te maken. Meer dan 20 jaar is men bezig geweest met de wederopbouw en in 1985 was de laatste van de twaalf romaanse kerken herbouwd.

Als je aankomt met de ICE op het Hauptbahnhof van Keulen, stap je uit naast de Dom. Vlak daarnaast liggen het Römisch-Germanisches Museum en het Ludwig Museum. Van daaruit is alles makkelijk te belopen of snel met de metro te bereiken.

De Hohenzollernbrücke waaraan nog steeds veel liefdessloten worden bevestigd.			Heumarkt: het standbeeld van Friedrich Wilhelm III van Pruisen, waarvan in de oorlog slechts de onderkant overbleef, is inmiddels weer gerestaureerd				De stiftskerk Gross St. Martin (1150- 1240) Keulens eerste belangrijke kerk		Gotische toren stadhuis Keulen	Tünnes und Schäl, marionetten uit het Hänneschen-Theater
Het skelet van de St. Alban kerk als oorlogsmonument Met een kopie van de ‘Treurende Ouders’ van Käthe Kollwitz			Zij- aanzicht van de Dom en als je heel goed kijkt zie je Jos in zijn gele jas		Een enorme constructiefout: als er een concert is van de Philharmonie mag er niet gelopen worden boven de concertzaal. Dat zou enorm storen en dus wordt het hele gebied dan afgezet. Vlak ernaast is het Hauptbahnhof en de Hohenzollernbrücke, maar die geven blijkbaar geen overlast.
Museum Ludwig	met enorm lege bovenverdieping met discutabele kunst en		een Pop-art verdieping en (rechts) de tijdelijke tentoonstelling: Andreas Fischer: Kinetische Skulpturen mit hintergründigen Humor; heerlijk gepruts en alles beweegt!				een verdieping vol Entartete Kunst (o.a. Dix – Kirchner- Picasso) Helaas was hiervan geen catalogus te koop!!!
		En verder waren er veel winkels, maar afbeeldingen daarvan zijn niet zo interessant. Als je meer tijd hebt of als het weer nog wat slechter is en je dus niet lekker langs de Rijn kunt wandelen of zitten, kun je natuurlijk nog meer musea bezichtigen: het Wallraf- Richartz Museum met kunst van de 13^de tot de 20^ste eeuw; het Käthe Kollwitz Museum, Museum Schnütgen met kunst van de Middeleeuwen, het Keulse stadsmuseum enz. Je kunt natuurlijk ook een bierbrouwerijen - tocht maken. Ideaal is het in ieder geval een Welcome Card te nemen want dan kun je onbeperkt reizen met het OV en krijg je veel kortingen op musea.

Bronnen:

Gedrukte bronnen:

ANWB gids Keulen, Den Haag 2011

Info diverse brochures Musea Keulen

Websites:

Diverse Wikipedia sites

Terug naar de pagina ‘eerdere reizen’