|
BERLIJN anno 2019
Onderstaand
verhaal is verdeeld in verschillende hoofdstukken:
1.De
ontwikkeling van Berlijn door de eeuwen
2.Potsdam
3.Fotos`s
Berlijn en Potsdam
|
1300
|
1400
|
1500
|
1600
|
1700
|
1800
|
1900
|
2000
|
|
Berlijn-
Cölln
|
Berlijn in de provincie
Brandenburg
na 1816 Brandenburg
provincie van Pruisen
|
|
|
|
Wittelsb.
|
Luxem.
|
Huis Hohenzollern
|
|
|
|
Mark-
graven
|
Markgraven
en keurvorsten
|
Pers.
unie Brandenb- Pruisen
|
K.
in
Pruis
|
Koningen
van Pruisen; en na 1871
keizers Duitse Rijk t/m WO I
(1914-18)
|
WO
II en verdeling
Berlijn
1961- 1989
|
|
(1)
|
Fred.
I
|
Fred
II
|
(1)
|
G
W
|
Fr..W
‘Grote
k.vorst
|
F.
III
|
|
Fr
W.
I
|
Fr
II
de
Gr.
|
Fr
W
II
|
Fr
W
III
|
Fr
W
IV
|
W
I
|
W II
|
Rep. Weimar 1918-33
Hitler 33- 45/BRD-DDR
49-90
Nu: Bondsrepubliek
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1.Berlijn
bestond oorspronkelijk uit twee steden: Rond 1230 stichtten de
graven Johan I en Otto III als markgraven van
Brandenburg de stad Berlijn- Cölln. De aktes van die stichting zijn echter
niet bewaard gebleven. In 1307 gingen de gemeenschappen nauw samenwerken.
Van 1323- 1373 heerste het huis Wittelsbach
(Beieren) er. In 1359 trad Berlijn- Cölln toe tot de Hanze.
Rond
die tijd kwam de provincie waarin de stad lag onder invloed van Frederik van Hohenzollern (1415-
1440), burggraaf van Neurenberg. De stad zelf bleef zelfstandig, maar in
1448 - na een beleg van 6 jaar - werd Berlijn- Cölln door keurvorst Frederik II (1440-
1470) bij zijn rijk gevoegd en verloor de stad zijn zelfstandigheid.
Frederik II bouwde zijn paleis in Cölln en maakte de stad de residentie van
de Hohenzollerns. We slaan nu een stuk geschiedenis over (1).
Uit
de periode vóór 1650 is bijna niets aan woonhuizen bewaard gebleven, op
enkele gewelven na. Oorzaak hiervan zijn de grote branden van 1282, 1380,
1484 en 1581, waarbij de stad bijna helemaal afbrandde. Vanaf ongeveer 1650
werd, onder aanvoering van ‘de Grote Keurvorst’ Frederik Willem
(1640- 1688), begonnen met bouwen in steen met het oog op de branden.
Frederik Willem heeft veel betekend voor de stad Berlijn: Toen hij in 1640
de regering op zich nam, was de stad (en de staat Brandenburg) een enorme
puinhoop. Hij slaagde er in grote verbeteringen aan te brengen. In 1685
proclameerde hij het Edict van Potsdam, als reactie op de opheffing in
Frankrijk van het Edict van Nantes door Lodewijk XIV. Veel Hugenoten konden
zich hierdoor in Potsdam vestigen.
In 1709
werden Berlijn en Cölln een eenheid.
Weer
slaan we een stukje geschiedenis over en springen naar de tijd van Frederik II de Grote (1740- 1786),
koning van Pruisen, aan wie al eerder een groot artikel
is gewijd, dat inzicht geeft in allerlei aspecten van zijn politiek.
|
|
|
|
|
|
|
|
Berlijn
en Cölln in 1652
|
Stichting
Friedrichstadt:
Berlijn
1680 ttv. Fred.Willem
|
Groei
Brandenburg- Pruisen
1600-
1795
|
Pruisen 1871- 1918
|
De
Oder –Neisse grens en het verlies aan grondgebied na WO II
|
BRD en DDR tot 1989; nu weer één
|
2.
Potsdam is gesticht in de 10e eeuw. Lange tijd bleef het een
onbeduidend dorp, hoewel het in 1345 stadsrechten kreeg.
In 1660 werd de stad door keurvorst Frederik Willem uitgekozen als zijn zomerresidentie. Hij
liet er een kasteel bouwen geïnspireerd op het
kasteel Honselaarsdijk dat hij had leren kennen tijdens zijn
studie in Nederland. Later werd de stad ook de favoriete
verblijfplaats van de koninklijke familie van Pruisen:
de Hohenzollerns. De meeste leden van de Hohenzollerns werden hier
geboren, groeiden op en verbleven meestal in een van hun verschillende
paleizen in Potsdam.
Tussen 1734 en 1742 haalde
(koning) Frederik Willem I (1688- 1740), ‘de
Soldatenkoning’, Nederlandse werklieden naar Potsdam die daar een wijk
aanlegden in Nederlandse stijl; de wijk wordt Holländisches Viertel (Hollandse
wijk) genoemd. In tegenstelling tot de wens van de opdrachtgever, bleef de
vorming van een Nederlandse kolonie uit. Hongaarse arbeiders
trokken vaak na leegstand in de huizen. De wijk bestaat nog steeds.
Met name in
de tijd van Frederik II de Grote zijn
veel monumentale gebouwen gebouwd, waaronder het paleis Sanssouci, en het Neues Palais. Hoewel Berlijn de hoofdstad
van Pruisen en later van het Duitse Rijk was, verbleef
het hof vaak in Potsdam. Dit veranderde pas in 1918, toen na de Eerste
Wereldoorlog keizer Wilhelm II werd verdreven en Duitsland
een republiek werd.
Omdat we al
diverse keren in Berlijn/ Potsdam waren, vóór en na de Wende, hebben we ons
geconcentreerd op die onderdelen die eerder niet bezichtigbaar waren
vanwege ‘renovatie’: het Museuminsel en Sanssouci (Potsdam). Daarnaast is
er nog aandacht besteed aan de (restanten) van WO II en de Muur, en aan de
Joodse geschiedenis.
|
|
|
|
|
|
|
|
De
vroegere grensovergang van BRD naar DDR: Merienborn/ Helmstedt
|
De
Gedächtniskirche nu (l) en (m) zoals gebouwd door Kaiser Wilhelm II voor
zijn grootvader W I. . Rechts: delen ervan zijn hersteld na WO II (foto
2006)
|
van
de verwoestingen in Berlijn (1945) is behalve de kerk niets meer te zien
|
De
fontein t.o. de kerk
naast
het Europa- centre
(afhaalpunt
Welcome Card)
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Gedenkteken
voor in WO II weggevoerde
Joodse
kinderen
|
Het
‘Alter jűdischer Froedhof’ aan de Grosse Hamburger Strasse (1672- 1827). Het werd in 1943
vernield. Er staat een gedenksteen voor de filosoof Moses Mendelssohn
(1729-86)
|
Beeldengroep
gewijd aan de Joodse slachtoffers, ontworpen door Will Lammert oorspr.
voor Ravensbrűck. Hij overleed echter voor hij zijn plan kon
uitvoeren in 1957.
|
De
synagoge Rykestrasse uit 1904, die de Kristallnacht en WO II redelijk
overleefde.
De
synagogen in Berlijn worden zwaar bewaakt en zijn niet te bezichtigen
|
Het
jűdischer Friedhof aan de Schönhauser Allee, ingehuldigd in 1827. Er
zijn in WO II wel graven vernield, maar het werd niet zo verwoest als het
Oude Kerkhof, vermoedelijk vanwege de afgelegen ligging. Op het Kerkhof
o.a. de graven van Giacomo Meyerbeer (1791- 1864) en zijn voorouders
Meyer en Beer (r)
|
|
|
 A
|
 B
|
|
|
 C
|
|
|
Het
Museuminsel met A. het Altes Museum (1824- 1830) gebouwd
door Karl Friedrich Schinkel
(met collectie Griekse oudheid), B. het Pergamonmuseum, met o.a. de Poort van Ishtar en de Porcessieweg uit Babylon, de gevel
van het paleis van Mschatta en een collectie tapijten. Verder het C. Neues Museum –gebouwd tussen 1843
en 1855 door Friedrich August Stűler (ll. van Schinkel) ,
met o.a. de Buste van Nofretete en de Goldhut, de D. Alte Nationalgalerie (Stűler) met o.a. schilderijen van
Caspar David Friedrich, Manet, Monet en Max Liebermann en E. het
Bode-Museum o.a.(schilderijen oude meesters, beeldhouwwerken)
|
|
 D
|
|
|
|
|
|
|
|
Capar
David Friedrich (l) en Max Liebermann: Vlasschuur in Laren ( r)
|
Verder:
in het Scheunenviertel o.a. de Hackesche Höfe (binnenpleintjes) uit 1906,
met het 1ste plein in Jugendstil
|
een
Bauhaus
gebouw
|
het
Forum Fridericianum
(Fr.
II de Grote) leed helaas onder geldgebrek
|
en
de Franse
Dom
voor de
Hugenoten
|
|
|
|
|
En
dan nu naar
Potsdam:
Sanssouci.
We zijn gewapend met tijdslot! Eigenlijk is het Neues Palais veel mooier
(lekker
veel kitsch!)
|
|
|
|
van
de Muur (1961- 1989) en de bewaakte grensovergangen is nog nauwelijks
iets terug te vinden!
|
De
Brandenburger Tor in
Potsdam
|
Sanssouci
heeft geen verdiepingen en ligt bovenop een (druivem) terrasheuvel
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Zalen
in Sanssouci en rechts: de Bildergalerie
|
Het Neues Palais
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Originele
Russische graffiti
|
De
bovenste muziekkamer
|
Chinese
theehuis
|
de
Molen
|
De
obelisk bij de
Ingang
van het Park
|
Een
fluitist uit de tijd van
Frederik
II de Grote!
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Deze pagina is voor het laatst
bijgewerkt op 9 augustus 2019
|